Γιατί τήν περίοδο τοῦ Τριωδίου αὐξάνονται καί ἐντατικοποιοῦνται οἱ ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας μας;
Διανύοντας πλέον τή Μεγάλη Τεσσαρακοστή, τήν «καρδιά» τῆς ἐκκλησιαστικῆς περιόδου τοῦ λεγομένου «Τριωδίου», ἀνακαλύπτει κανείς γιά μία ἀκόμα φορά τόν λειτουργικό πλοῦτο τῆς Ὀρθοδοξίας μας.
Οἱ θεόπνευστοι ὕμνοι ἀποκαλύπτουν καί στήν πιό ἁπλή ψυχή τά κλειδιά τῆς πίστεώς μας, τῆς ἀθλίας καταστάσεώς μας, τῆς προελεύσεώς μας καί τοῦ προορισμοῦ μας, τά μέλλει γενέσθαι, τά ὁρατά καί τά ἀόρατα.
Ὅλο τό ἀνθρώπινο δράμα βέβαια, ἴσως νά συνοψίζεται σέ κάθε θεία λειτουργία στό «Σὺ ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι ἡμᾶς παρήγαγες, καὶ παραπεσόντας ἀνέστησας πάλιν...» (εὐχή Ἁγίας Ἀναφορᾶς Ἰωάννου Χρυσοστόμου).
Τί θά συμβεῖ ὅμως αὐτή τήν ἡμέρα τῆς κρίσεως; Προτοῦ ἀνατρέξουμε στίς ἑκατοντάδες θεόπνευστες σελίδες τῆς Χριστορθόδοξης πραγματείας, ἡ σύντομη ὁδός τῶν λειτουργικῶν βιβλίων τῆς Κυριακῆς τῆς Ἀπόκρεω μᾶς ἀνοίγει τά μάτια. Θά ἀνοιχθοῦν τά βιβλία τῶν πράξεών μας πρός κρίσιν μας, παρευρισκομένων τῶν Ἀγγέλων (μέ φόβο πολύ) καί τότε... τί μποροῦμε νά κάνουμε ἐμεῖς πού ἀμαρτήσαμε πολύ;
Θά εἶναι πολύ ἀργά πλέον. Θά εἴμαστε γυμνοί καί κατάκριτοι μπροστά στόν Κριτή. Θά σαλπίσει ὁ Ἄγγελος καί τά θεμέλια τῆς γῆς θά σεισθοῦν (μεταφορικά ἴσως; Ἴσως καί ὄχι – δέν ἀκολούθησε «σεισμός μέγας» μετά τό «τετέλεσται» ἐπί τοῦ Σταυροῦ; Ἴσως ὅλα τά γενόμενα ἐκείνης τῆς στιγμῆς νά προεικόνιζαν τήν Δευτέρα Παρουσία;). Οἱ νεκροί θά ἀναστηθοῦν πρῶτα ἀπό τά μνήματα (ὁ Θεός θά ἀναστήσει καί θά ἑνώσει τό σῶμα καί τήν ψυχή πού ἔχουν χωρισθεῖ μετά τό φυσικό θάνατο) καί ὅλοι οἱ ζῶντες ἐπί τῆς γῆς ἐκείνη τή στιγμή θά ἁρπαχθοῦν ἀπό τούς Ἀγγέλους μέσα σέ σύννεφα καί θά βρεθοῦν μπροστά στόν Θεό ὡς «μίαν ἡλικίαν ἔχοντες». Καί τότε ὅλα ὅσα νομίζαμε ὅτι κρατήσαμε κρυφά ἀπό τούς ἀνθρώπους, θά ἀποκαλυφθοῦν μπροστά σέ ὅλους. Οἱ Ἄγγελοι οἱ ἴδιοι θά ἐλέγξουν ὄχι μόνο τίς πράξεις μας ἀλλά καί ὁποιαδήποτε ἁμαρτωλή μας σκέψη ἤ ἐπιθυμία.
Καί ἄραγε, πῶς τελικά, πρίν τήν φοβερή ἐκείνη στιγμή τοῦ θανάτου μας (ἤ τῆς Δευτέρας Παρουσίας σέ ὅσους βρίσκονται ἐπί τῆς γῆς τότε), μποροῦμε νά σωθοῦμε;
Καί βέβαια μετανοοῦντες καί ἐπικαλούμενοι τή βοήθεια Ἐκείνου πού μᾶς εὐσπλαγχνίζεται ὡς μόνος εὔσπλαγχνος «Ἄλλὰ πρὸ τοῦ φθάσαι τὸ τέλος, μέ τήν κραυγή τῆς ψυχῆς, «σπούδασον κράζουσα, ψυχή· Ὁ Θεός, ἐπίστρεψον, σῷσόν με, ὡς μόνος εὔσπλαγχνος».
Καλόν ἀγώνα!
Δοξαστικόν Ἑσπερινοῦ Ἀπόκρεω. Ἦχος πλ. δ'.
Ὅταν τίθωνται θρόνοι, καὶ ἀνοίγωνται βίβλοι, καὶ Θεὸς εἰς κρίσιν καθέζηται, ὢ ποῖος φόβος τότε! Ἀγγέλων παρισταμένων ἐν φόβῳ, καὶ ποταμοῦ πυρὸς ἕλκοντος, τί ποιήσομεν τότε οἱ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις ὑπεύθυνοι ἄνθρωποι; Ὅταν δὲ ἀκούσωμεν καλοῦντος αὐτοῦ, τοὺς εὐλογημένους τοῦ Πατρὸς εἰς βασιλείαν, ἁμαρτωλούς δὲ ἀποπέμποντος εἰς κόλασιν, τίς ὑποστήσεται τὴν φοβερὰν ἐκείνην ἀπόφασιν; Ἀλλὰ μόνε φιλάνθρωπε Σωτήρ, ὁ Βασιλεὺς τῶν αἰώνων, πρὶν τὸ τέλος φθάσῃ, διὰ τῆς μετανοίας ἐπιστρέψας ἐλέησόν με.
Δοξαστικὸν τῶν Ἀποστίχων Ἀπόκρεω. Ἦχος πλ. δ'.
Οἴμοι μέλαινα ψυχή! ἕως πότε τῶν κακῶν οὐκ ἐκκόπτεις; ἕως πότε τῇ ῥαθυμίᾳ κατάκεισαι; τί οὐκ ἐνθυμῇ τὴν φοβερὰν ὥραν τοῦ θανάτου; τί οὐ τρέμεις ὅλη τὸ φρικτόν Βῆμα τοῦ Σωτῆρος; ἆρα τί ἀπολογήσῃ, ἢ τί ἀποκριθήσῃ; τὰ ἔργα σου παρίστανται πρὸς ἔλεγχόν σου· αἱ πράξεις σου ἐλέγχουσι κατηγοροῦσαι. Λοιπὸν ὦ ψυχή, ὁ χρόνος ἐφέστηκε· δράμε, πρόφθασον, πίστει βόησον· Ἥμαρτον Κύριε, ἥμαρτόν σοι, ἀλλ᾽ οἶδα Φιλάνθρωπε τὸ εὔσπλαγχνόν σου· ὁ ποιμὴν ὁ καλός, μὴ χωρίσῃς με, τῆς ἐκ δεξιῶν σου παραστάσεως, διὰ τὸ μέγα σου ἔλεος.
Εἰς τοὺς Αἴνους (Κυριακή της Ἀπόκρεω), ψάλλομεν τὰ Ἰδιόμελα· Ἦχος πλ. β'.
Ἐννοῶ τὴν ἡμέραν ἐκείνην καὶ τὴν ὥραν, ὅταν μέλλωμεν πάντες, γυμνοὶ καὶ ὡς κατάκριτοι, τῷ ἀδεκάστῳ Κριτῇ παρίστασθαι, τότε σάλπιγξ ἠχήσει μέγα, καὶ τὰ θεμέλια τῆς γῆς σεισθήσονται, καὶ οἱ νεκροὶ ἐκ τῶν μνημάτων ἐξαναστήσονται, καὶ ἡλικίᾳ μίᾳ πάντες γενήσονται, καὶ πάντων τὰ κρυπτὰ φανερὰ παρίστανται ἐνώπιόν σου, καὶ κόψονται, καὶ κλαύσονται, καὶ εἰς τὸ πῦρ τὸ ἐξώτερον ἀπελεύσονται, οἱ μηδέποτε μετανοήσαντες· καὶ ἐν χαρᾷ καὶ ἀγαλλιάσει, ὁ τῶν Δικαίων κλῆρος, εἰσελεύσεται εἰς παστάδα οὐράνιον.
Ὢ ποία ὥρα τότε, καὶ ἡμέρα φοβερά, ὅταν καθίση ὁ Κριτὴς ἐπὶ θρόνου φοβεροῦ! βίβλοι ἀνοίγονται, καὶ πράξεις ἐλέγχονται, καὶ τὰ κρυπτὰ τοῦ σκότους δημοσιεύονται, Ἄγγελοι περιτρέχουσιν, ἐπισυνάγοντες πάντα τὰ ἔθνη. Δεῦτε ἀκούσατε βασιλεῖς καὶ ἄρχοντες, δοῦλοι καὶ ἐλεύθεροι, ἁμαρτωλοὶ καὶ δίκαιοι, πλούσιοι καὶ πένητες, ὅτι ἔρχεται Κριτής, ὁ μέλλων κρῖναι πᾶσαν τὴν οἰκουμένην, καὶ τίς ὑποστήσεται ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ, ὅταν Ἄγγελοι παρίστανται, ἐλέγχοντες τὰς πράξεις, τάς διανοίας, τὰς ἐνθυμήσεις, τὰ ἐν νυκτὶ καὶ ἐν ἡμέρα; ὢ ποία ὥρα τότε! Ἄλλὰ πρὸ τοῦ φθᾶσαι τὸ τέλος, σπούδασον κράζουσα, ψυχή· Ὁ Θεός, ἐπίστρεψον, σῷσόν με, ὡς μόνος εὔσπλαγχνος.