ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ, ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ;

omoipathitiki1Τὸ τριήμερο 18 - 20 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε στὸ Ἵδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης» τὸ 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ὁμοιοπαθητικῆς Ἰατρικῆς. Τὸ Συνέδριο διοργανώθηκε ἀπὸ τὴν Ἑλληνικὴ Ἑταιρεία Ὁμοιοπαθητικῆς Ἰατρικῆς (Ε.Ε.Ο.Ι) ὑπὸ τὸν τίτλο «Ὑποστηρίζουμε τὴν Ὑγεία, στηρίζουμε τὸν ἄνθρωπο» καὶ ἔφερε τὴν σφραγίδα τῆς αἰγίδας τοῦ Ὑπουργείου Ὑγείας καὶ τοῦ Ἰατρικοῦ Συλλόγου Ἀθηνῶν.

Πολλὰ ἐρωτηματικὰ ἐγείρονται ἀπὸ αὐτὴν τὴν συνεργασία.

1. Οἱ ὅροι τοῦ Ὑπουργείου.

Μὲ τὸ ἀπὸ 26/1/2016 ἔγγραφο[1] τῆς Γενικῆς Διεύθυνσης Δημόσιας Ὑγείας πρὸς τὴν ΕΕΟΙ ἀντιλαμβανόμαστε ὅτι ἂν καὶ τὸ Ὑπουργεῖο ἐκπροσωπεῖ τὸ Ἑλληνικὸ Κράτος, δὲν φαίνεται νὰ προβληματίζεται ἰδιαίτερα ἂν θὰ συναινέσει σὲ θεραπευτικὲς μεθόδους ἐπιστημονικῶς μετέωρες καὶ ὑπὸ σφοδρὴ ἀμφισβήτηση ἀπὸ τὸ πλεῖστον τῆς ἀκαδημαϊκῆς κοινότητας. Ἀντίθετα ἡ συνεργασία περιορίστηκε στὴν δέσμευση τήρησης ἀπὸ τὴν διοργανώτρια ἥσσονος σημασίας ὅρων, ὅπως λ.χ. ἡ ἐξεύρεση χορηγῶν ποὺ προάγουν ὑγιεινὲς συνήθειες καὶ συμπεριφορὲς διατροφῆς στὸ «πλαίσιο ἀνάπτυξης καὶ προώθησης Ἐθνικῶν Πολιτικῶν»[2].

Ἡ ἐξασφάλιση ἀπὸ τὸ Κράτος ἑνὸς συστήματος ὑγείας σοβαροῦ καὶ ἀξιόπιστου, καθαροῦ ἀπὸ νεοεποχίτικους ἢ ἄλλους «θεραπευτικοὺς» ἐξωφρενισμοὺς καὶ αὐθαιρεσίες δὲν εἶναι ἄραγε ἐθνικὴ πολιτική; Συνειδητοποιοῦν στὸ Ὑπουργεῖο ὅτι τοποθετοῦν τὸν ἀποκρυφιστικὸ παραλογισμὸ τῶν Ἐναλλακτικῶν Θεραπειῶν πλάι στὰ ἐρευνητικὰ κέντρα καὶ ἐργαστήρια[3]; Γνωρίζουν ὅτι ὠθοῦνται ἐμμέσως οἱ ἐμπλεκόμενοι (ἀσθενεῖς & ἰατροί) στὴν υἱοθέτηση συγκεκριμένης θρησκευτικότητας ποὺ ἀποτελεῖ τὴ μήτρα τῶν «ἐναλλακτικῶν» πρακτικῶν καὶ τῆς ὁμοιοπαθητικῆς; Τελικά, εἶναι ἢ δὲν εἶναι θεματοφύλακας τὸ Ὑπουργεῖο;

2. Ὁ Ἰατρικὸς Σύλλογος Ἀθηνῶν (ΙΣΑ)

Τὸ 1997 ὁ ΙΣΑ προτείνει τὸν ὅρο Ἀνορθόδοξες Θεραπευτικὲς Μέθοδοι (ΑΝ.ΘΕ.Μ.) γιὰ νὰ περιγράψει συνοπτικὰ ὅλες τὶς «ἐναλλακτικές», ἢ «συμπληρωματικές», ἢ «ἀναπληρωματικές», ἢ «παραδοσιακές» θεραπευτικές, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ ἡ ὁμοιοπαθητική. Τὸ ἴδιος ἔτος ὁ ΙΣΑ, ὕστερα ἀπὸ εἰσηγητικὴ ἔκθεση τριμελοῦς ἐπιτροπῆς στὴν ὁποία ἀνετέθη ἡ μελέτη τοῦ θέματος, προώθησε τὸ ζήτημα στὶς ἁρμόδιες Ὑπηρεσίες τῆς Πολιτείας[4].

Εἴκοσι χρόνια μετά ὁ ΙΣΑ ἔχει ὑπὸ τὴν αἰγίδα του ἕνα συνέδριο ΑΝ.ΘΕ.Μ! Τὶ ἄλλαξε; Μήπως τεκμηριώθηκε ἐπιστημονικὰ ἡ ὁμοιοπαθητικὴ; Ἀμφιβάλλουμε[5]. Σήμερα ὑπάρχει στὸν ΙΣΑ ἐπιτροπὴ γιὰ τὴν Ὁμοιοπαθητική, αὐτὴ τὴ φορὰ ὅμως γιὰ τὴν προώθησή της![6] Μὲ ἔκπληξη πληροφορούμαστε ὅτι ὁ Σύλλογος ἔχει κατὰ καιροὺς φιλοξενήσει ἡμερίδες ΑΝ.ΘΕ.Μ. στὰ γραφεῖα του καὶ «ἐναλλακτικὰ» ἄρθρα στὸ ἐπίσημο περιοδικό του ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ[7], ἐνῷ προβληματισμὸ προκαλοῦν δηλώσεις τοῦ νῦν Προέδρου του Κου Γιώργου Πατούλη ὅτι οἱ προσπάθειες τοῦ ΙΣΑ γιὰ διάλογο μὲ τὸ Ὑπουργεῖο Ὑγείας σχετικὰ μὲ τὶς ἐναλλακτικὲς θεραπευτικὲς μεθόδους θὰ συνεχιστοῦν[8]. Τὶ διάλογος εἶναι αὐτὸς; Ὅπως θὰ δοῦμε στὴ συνέχεια εἶναι διάλογος κατοχύρωσης τῆς ὁμοιοπαθητικῆς, τοῦ βελονισμοῦ καὶ δι’αὐτῶν ὅλων τῶν ἐναλλακτικῶν λεγομένων θεραπειῶν τῆς Νέας Ἐποχῆς.

3. Κίνηση Ἰατρικῆς Ἀναβάθμισης (Κ.Ι.ΑΝ. Ὁμοιοπαθητική - Βελονισμός)

Ἕνα ἔλασσον -ἥκιστον- κίνημα μέσα στὴν πληθύ τῶν παρατάξεων ποὺ διεκδικοῦν συμμετοχὴ στὰ δρώμενα τοῦ ΙΣΑ εἶναι τὸ λεγόμενο Κ.Ι.ΑΝ. «Η Κ.Ι.ΑΝ Δημιουργήθηκε για την προώθηση της θεσμοθέτησης στη χώρα μας της Ομοιοπαθητικής, του Βελονισμού, της Φυτοθεραπείας και των Εναλλακτικών Θεραπειών γενικότερα», διαβάζουμε ἀπὸ τὸν ἱστοχῶρο τῆς παρατάξεως[9], ἡ ὁποία εἶναι στὸ Δ.Σ. τοῦ ΙΣΑ ἀπὸ τὸ 2008. Ἀπὸ τὶς ἐκλογὲς τοῦ 2014 κι ἑξῆς «Η ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ και ο ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ …. εκπροσωπούν πλέον τον Ιατρικό Σύλλογο της Αθήνας στον Π.Ι.Σ (σ.σ. Πανελλήνιο Ἰατρικὸ Σύλλογο) από την έδρα Εκπροσώπου»[10]. Η Κ.Ι.ΑΝ. ἐργάζεται ἀσταμάτητα γιὰ τὴν πραγματοποίηση τῶν σκοπῶν της.

Ἀναλυτικότερα οἱ σκοποί της παρατάξεως[11]:

α.        Συμμετοχὴ στὶς ἐκλογὲς ἰατρικῶν ὀργάνων.

β.        Χαρακτηρισμὸς τῆς ὁμοιοπαθητικῆς ὡς ἰατρικῆς πράξεως.

γ.        Ἀναγνώριση τῆς ὁμοιοπαθητικῆς ὡς ἐξειδικευμένης γνώσης ποὺ χρειάζεται εἰδικὴ ἐκπαίδευση ποὺ ὀφείλει νὰ ἀναγνωριστεῖ.

δ.         Δημιουργία μητρώου ἰατρῶν μελῶν.

ε.         Χορήγηση τῆς αἰγίδας τοῦ Ι.Σ.Α. στὰ ἐκπαιδευτικὰ προγράμματα τῶν ὁμοιοπαθητικῶν ἐπιστημονικῶν ἑταιρειῶν.

στ. Δημιουργία ἐξωτερικῶν ἰατρείων ὁμοιοπαθητικῆς καὶ στὰ ὑπόλοιπα(;) Δημόσια Νοσοκομεῖα.

ζ.         Εἰσαγωγὴ τῆς ὁμοιοπαθητικῆς θεραπευτικῆς στὰ προπτυχιακὰ μαθήματα τῶν Ἰατρικῶν Σχολῶν.

η.        Ἵδρυση προγράμματος Μεταπτυχιακῶν Σπουδῶν ὁμοιοπαθητικῆς στὶς Ἰατρικὲς Σχολές.

Συνεχίζοντας τὴν ἀνάγνωση βρίσκουμε: «αυτονόητα ό,τι ισχύσει για την Ομοιοπαθητική θα ισχύσει ταυτόχρονα και για το ΒΕΛΟΝΙΣΜΟ[12]»! Τὶ κοινὸ μπορεῖ νὰ ἔχουν σὲ ἐργαστηριακὸ ἐπίπεδο ἡ ὁμοιοπαθητικὴ μὲ τὸν βελονισμό ὥστε καὶ σὲ ἐπίπεδο θεσμῶν ὅ,τι ἰσχύει γιὰ τὸ ἕνα, «αὐτονόητα» νὰ ἰσχύει καὶ γιὰ τὸ ἄλλο; Δὲν εἶναι ἀρκετὴ ἡ παραπάνω διακηρυκτικὴ ἀρχὴ τῆς Κ.Ι.ΑΝ. περὶ «αὐτονοήτου» γιὰ νὰ φανεῖ ἡ ἀρρωστημένη ἐμμονὴ τῆς παράταξης σὲ κάθε τί τὸ ἐναλλακτικό; Δίνουν μάχες γιὰ νὰ νομιμοποιήσουν συλλήβδην τὶς νεοεποχικὲς μαγγανεῖες διοχετεύοντάς τις στὸν ἁπλὸ λαό μὲ ἐπιστημονικὸ μανδύα. Αὐτονόητα λοιπὸν καὶ μαγικὰ, θὰ συμπληρώναμε, γιὰ νὰ μείνουμε κοντὰ στὸν τρόπο σκέψης τους.

Κάποιοι ἀπὸ τοὺς ἄνω σκοποὺς ἔχουν ἤδη ὑλοποιηθεῖ, ἄλλοι εἶναι καθ’ὁδόν. Ἀνενόχλητοι μπροστὰ στὰ μάτια μας τοποθετοῦν βαθιὰ στὸ Σύστημα Ὑγείας τὰ θεμέλια τῶν ἐναλλακτικῶν λεγομένων θεραπειῶν τῆς Νέας Ἐποχῆς: «Είναι απαραίτητο να προγραμματισθεί η εισαγωγή της Ομοιοπαθητικής και του Βελονισμού στο Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας μας και στις Ιατρικές Σχολές όπου και ανήκουν»[13]. Τὸ πραγματοποιηθὲν Συνέδριο εἶναι ἕνα ἀκόμη βῆμα πρὸς αὐτὴν τὴν κατεύθυνση.

Ὁ ἱδρυτικὸς σκοπὸς τῆς παρατάξεως Κ.Ι.ΑΝ εἶναι σαφὲς ὅτι δὲν ἀποτελεῖ στοίχημα γιὰ τὴν ὁμοιοπαθητικὴ καὶ τὸν βελονισμὸ μόνο, ἀλλὰ γιὰ τὴν «ἐναλλακτικὴ ἰατρικὴ»[14] ἐν γένει. Ὁμοιοπαθητικὴ καὶ βελονισμὸς ἀποτελοῦν ἁπλῶς τὶς ναυαρχίδες τῆς ἰατρικῆς τῆς Νέας Ἐποχῆς. Διεκδικοῦν παρασιτικὰ τὸ ρόλο τους κοντὰ στὴν κλασικὴ ἰατρικὴ σὲ συνεργασία μὲ τὴν ὁποία, ὅπως διατείνονται, ὑπηρετοῦν καὶ θεραπεύουν τὸν ἄνθρωπο «ὁλιστικὰ», δηλ. καὶ πνευματικά.

Ἡ νεοεποχίτικη ἰατρικὴ εἶναι ἕνα ἀχανὲς σύνολο πρακτικῶν ποὺ ἀπορρέουν ἀπὸ ἕνα περιπεπλεγμένο θρησκευτικο-φιλοσοφικὸ σύστημα ἢ πίστη. Προηγεῖται ἡ πίστη, ἡ ὁποία γεννᾶ τὴν πρακτική. Γι’ αυτὸ καὶ θὰ παραμένει πάντοτε μέσα σὲ ἕνα πέπλο μυστηρίου καὶ ἀοριστίας. Καὶ ὁπωσδήποτε τὸ ἀσαφὲς βολεύει νὰ βαπτίζεται «πνευματικὸ». Ἡ ἐνδοκοσμικότητα τῆς νεοεποχίτικης θρησκευτικότητας εἶναι ὁ βασικὸς λόγος τῆς παρουσίας τῶν ἀμέτρητων θεραπευτικῶν προσεγγίσεών της ποὺ στοχεύουν σὲ μία «ἐνεργειακοῦ» τύπου ἑρμηνεία καὶ ἀποκατάσταση τῆς ὑγείας.

Ἡ ὀρθόδοξη πνευματικότητα, ποὺ ἀπορρέει ἀπὸ τὴν πίστη στὴ θεμελιώδη διάκριση κτιστοῦ - ἀκτίστου, ἐκδηλώνεται ἁπλὰ καὶ διακριτικά: ὁ ἄνθρωπος ζητᾶ ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ ἁγιάσει τὰ ἔργα του. Ἔτσι καὶ στὸ ἔργο τῆς ἀποκατάστασης τῆς ὑγείας. Ὁ Ἅγιος Λουκᾶς, ἀρχιεπίσκοπος Κριμαίας καὶ Συμφερουπόλεως ὁ Ἰατρὸς (1961), δὲν ἔπαψε ποτὲ νὰ εἶναι ἕνας ὀξυδερκὴς καὶ πρωτοπόρος ἐπιστήμων-χειρουργός. Μόνη του διαφορὰ ἀπὸ τοὺς συγχρόνους του ἰατρούς, τὸ σημεῖο τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ποὺ χάρασσε μὲ ἕνα μπαμπακάκι πάνω στοὺς ἀσθενεῖς του! Τίποτε ἄλλο! Καμία ἄλλη ἀνάμειξη στὴν ἐπιστήμη του. Καμία νέα ἰατρική, «ἐναλλακτική» ἢ συμπληρωματική. Μόνον ἐπίκληση τῆς ἄνωθεν βοήθειας καὶ συνέχιση τῆς ἰατρικῆς του ἀποστολῆς, ὅπως ὅλοι οἱ ὑπόλοιποι. Ἂς ἔβλεπαν οἱ φίλοι ὁμοιοπαθητικοὶ ποὺ ἀγωνιοῦν νὰ τεκμηριώσουν τὴν «ἰατρική» τους μὲ ἀτέρμονες στατιστικὲς ἔρευνες καὶ παρουσιάσεις, τὰ στατιστικὰ τοῦ ἁγίου τοῦ Θεοῦ, μήπως καὶ καταλάβουν τὶ εἶναι εὐάρεστο στὸν Θεὸ καὶ ἐμπράκτως τελεσφόρο.

Ἀφήνουμε γιὰ τὸ τέλος τὴν θέση τῆς Κ.Ι.ΑΝ. σχετικὰ μὲ τοὺς Ἰατρικοὺς Συλλόγους. Σκοπός αὐτῶν σύμφωνα μὲ τὸν νόμο εἶναι ἡ «διατήρηση της ικανότητας του Ιατρικού σώματος να εξυπηρετεί τη δημόσια υγεία, τους αρρώστους και το γενικότερο συμφέρον του λαού... Στα πλαίσια αυτά», συνεχίζουν, «όλα ανεξαιρέτως τα αιτήματα του ιατρικού χώρου παίρνουν την αρμόζουσα θέση…[15]. Ἄρα καὶ τὰ αἰτήματα τῆς ὁμοιοπαθητικῆς, ἐφόσον κατάφερε νὰ εἰσδύσει στὸν ἰατρικὸ χῶρο. Μέσα ἀπὸ ἠθικολογίες ὅτι οἱ Ἰ. Σύλλογοι δὲν πρέπει νὰ λειτουργοῦν ὡς συνδικαλιστικὰ ὄργανα, χρησιμοποιοῦν τὴν εἴσοδό τους στὸ Δ.Σ. τοῦ Ι.Σ.Α. γιὰ νὰ ἐπιβάλλουν τὴν «ἰατρική» τους στὴν Παιδεία καὶ τὸ Ε.Σ.Υ.! Ἡ ἀποθέωση τοῦ ἀετονύχη συνδικαλισμοῦ ποὺ στηλιτεύουν! «Αὐτονόητα» τὰ ἴδια θὰ ἰσχύσουν καὶ γιὰ τὸν βελονισμό! Ἀκολουθοῦν καὶ οἱ ὑπόλοιπες θεραπεῖες. Τρώγοντας ἀνοίγει ἡ ὄρεξη…

Τὸ Πανελλήνιο Συνέδριο Ὁμοιοπαθητικῆς Ἰατρικῆς (18-20 Μαρτίου) μὲ τὴν αἰγίδα τοῦ Ἰατρικοῦ Συλλόγου Ἀθηνῶν καὶ τοῦ Ὑπουργείου Ὑγείας ἔχει τὴ σημειολογία του: Ἡ ὁμοιοπαθητικὴ ὡς ἀναγνωρισμένη ἰατρική, ἀποκτᾶ δικαιώματα. Τὸ Ὑπ. ‘Υγείας, ποὺ εἶχε τὴν εὐθύνη τοῦ πραγματοποιηθέντος συνεδρίου καὶ ὁ Ι.Σ.Α. ὀφείλουν νὰ ἀπαντήσουν: ἀναγνωρίζουν τὴν ὁμοιοπαθητικὴ ὡς ἰατρική; Πρόκειται αὐτὴ ἢ ὁ βελονισμὸς ἢ ὅποια ἄλλη ἐναλλακτικὴ μέθοδος νὰ ἐνταχθεῖ καθ’ οἱονδήποτε τρόπο στὸ Ἐθνικὸ Σύστημα Ὑγείας; Ποιὸς ἔδωσε τὴν ἔγκριση γιὰ νὰ τεθεῖ τὸ εἰρημένο Συνέδριο ὑπὸ τὴν αἰγίδα τοῦ Ὑπουργείου; Ἔχει συσταθεῖ ἐπιτροπὴ γιὰ τὸ θέμα τῆς ὁμοιοπαθητικῆς ἢ τοῦ βελονισμοῦ ἢ τῶν ἐναλλακτικῶν θεραπειῶν γενικότερα;

Πῶς εἶναι δυνατὸν μία τόσο μικρὴ παράταξη νὰ προξενεῖ μὲ τόση εὐκολία τέτοιες κοσμογονικὲς ἀλλαγές, ὄχι μόνο στὸ Ἐθνικὸ Σύστημα Ὑγείας, ἀλλὰ  καὶ στὴν Ἐθνικὴ Παιδεία (Τριτοβάθμια καὶ Δευτεροβάθμια[16]), ἀκόμα καὶ σ’αὐτὴν τὴν φιλοσοφική-ὑπαρξιακὴ προσέγγιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ τῶν ἀσθενειῶν του; Δὲν μποροῦμε νὰ μὴν προσέξουμε ὅτι ὅλα αὐτὰ συμβαίνουν τὴν ἴδια στιγμὴ ποὺ ἡ συνταγματικῶς κατοχυρωμένη ὀρθόδοξη παιδεία διώκεται καὶ ἀπομακρύνεται βιαίως ἀπὸ τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας καὶ γενικῶς κάθε τὶ τὸ ὀρθόδοξο ἀπομονώνεται ἀπὸ ἕνα βαθύτατα ἄθεο Κράτος.

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἀπευθυνόμενη στὸ φιλόχριστο ποιμνιό της, κρούει ἀπὸ ἐτῶν τὸν κώδωνα μὲ πακτωλὸ δημοσιεύσεων, ἡμερίδων[17], ἐνημερωτικῶν δελτίων καὶ ὁμιλιῶν σχετικὰ μὲ τὸν πνευματικὸ κίνδυνο ποὺ ἐλλοχεύει πίσω ἀπὸ τὴν χρήση τῶν ἐναλλακτικῶν λεγόμενων θεραπειῶν τῆς Νέας Ἐποχῆς, τὶς ὁποῖες χαρακτηρίζει ὡς ἀσυμβίβαστες μὲ τὴν ὀρθόδοξη πίστη καὶ ζωή[18].

Τὸ παρὸν κείμενο δὲν στρέφεται κατὰ προσώπων καὶ δὲν ἔχει σκοπὸ νὰ θίξει τὴν τιμὴ καὶ τὴν ὑπόληψη κανενός.


[1]  Ἀναρτηθὲν στὴν ΥΠΕΡΔΙΑΥΓΕΙΑ (https://yperdiavgeia.gr/), ΑΔΑ: ΩΤΣΩ465ΦΥΟ-ΦΗΖ

[2]  Ό.π. Ἄλλος ὅρος εἶναι ὁ σχεδιασμὸς καὶ ἡ ὁργάνωση τοῦ συνεδρίου μὲ εὐθύνη καὶ συμμετοχὴ αὐτοῦ (σσ. τοῦ Ὑπουργείου).

[3] Ἀπὸ τοὺς «ἀποδέκτες πρὸς ἐνέργεια» τοῦ ἐγγράφου φαίνεται ὅτι τὸ Ὑπουργεῖο ἐπιθυμεῖ νὰ γνωστοποιήσει σὲ κάθε φορέα τὸν ἐναγκαλισμό του μὲ τὴν ὁμοιοπαθητικὴ ὥστε νὰ ἀποσοβηθεῖ κάθε ἀντίρρηση ἢ σκεπτικισμὸς.

[4]  Ἀθανασίου Β. Ἀβραμίδη, Καρδιολόγου Καθηγητοῦ Παθολογίας τoῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν: «Ἀνορθόδο-ξες θεραπευτικὲς μέθοδοι Ἰατρικῶς καὶ Ἐκκλησιαστικῶς», Εἰδικὴ Συνοδικὴ Επιτροπὴ ἐπὶ Εἰδικῶν Ποιμα-ντικῶν Θεμάτων καὶ Καταστάσεων

[5]  https://www.alfavita.gr/arthron/midenika-ta-apotelesmata-tis-omoiopathitikis-sygkritika-me-ta-placebo

[6] «Καταφέραμε: 1. Τη δημιουργία  Επιτροπής του ΙΣΑ για την Ομοιοπαθητική!», ἀπὸ τὴν ἱστοσελίδα τῆς Κ.Ι.ΑΝ., (περὶ Κ.Ι.ΑΝ. βλ. κατωτέρω), http://www.kian.gr/

[7]  Ό.π.

[8]  http://www.isathens.gr/syllogos/arxeio-drasewn-isa/arxeio-ekpaideftiko/4407-proedros-isa-1o-synedrio-nevrotropopoihsis-wtovelonismou.html

[9]  http://www.kian.gr/

[10]  Ό.π.

[11]  Ό.π.

[12]  Ό.π.

[13] Ό.π.

[14] Οἱ λεγόμενες «ἐναλλακτικές θεραπεῖες» ἀποτελοῦν ἐφαρμογή στό χῶρο τῆς ὑγείας τῶν περί Θεοῦ, ἀνθρώπου καί κόσμου ἀντιλήψεων τῶν ἀνατολικῶν θρησκειῶν καί τῆς «Νέας Ἐποχῆς τοῦ Ὑδροχόου» καί γι’ αὐτό εἶναι πιό σωστό νά ὀνομάζονται: «Ἰατρική τῆς Νέας Ἐποχῆς». [ΚΕ΄ Πανορθόδοξος Συνδιάσκεψις Ἐντεταλμένων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καὶ Ἱ. Μητροπόλεων διὰ θέματα αἱρέσεων καὶ παραθρησκείας -Πορίσματα. (Βόλος, 4 – 6.11.2013)]

[15] Ό.π.

[16] Ὡς ἐπείγουσα προτεραιότητα τῆς Κ.Ι.ΑΝ ἀναφέρεται καὶ ἡ «Αντιμετώπιση του προβλήματος του ιατρικού πληθωρισμού με παρέμβαση στην πηγή του: ενημέρωση των μαθητών Γυμνασίου για τις σημερινές συνθήκες και προοπτικές του ιατρικού επαγγέλματος». (Ό.π.) Δηλαδή, πονηρὴ εἴσοδος τῆς Ν. Ἐποχῆς καὶ στὸ Γυμνάσιο μὲ πρόσχημα τὸν ἰατρικὸ πληθωρισμό.

[17] Ἐνδεικτικὰ παραπέμπουμε στὴν Ἡμερίδα τῆς Ἑστίας Πατερικῶν Μελετῶν μὲ τὶτλο: ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ «ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ»: «ΙΑΤΡΙΚΗ» ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ, Πολεμικὸ Μουσεῖο 17 Μαΐου 2014 - ὑπὸ τὴν αἰγίδα τῆς Ἱ. Μ. Γλυφάδας.

[18] Οἱ λεγόμενες ἐναλλακτικές θεραπεῖες δέν ἔχουν ἁπλῶς ἀποκρυφιστικές προεκτάσεις, ἀλλά τά ἴδια τά θεμέλιά τους εὑρίσκονται στόν ἐξωχριστιανικό καί μάλιστα στόν ἀποκρυφιστικό χῶρο.Οἱ περισσότερες ἀποτελοῦν, ὄχι μόνο μία πρόταση θεραπείας τοῦ σώματος, ἀλλά ἐπαγγέλλονται τήν μετάβαση, μέσῳ τοῦ ἀποκαλούμενου «κβαντικοῦ ἅλματος», κ.ἄ. στή «Νέα Ἐποχή» καί τή δημιουργία ἑνός νέου τύπου ἀνθρώπου. Ἡ Συνδιάσκεψη διεπίστωσε ὅτι οἱ «θεραπεῖες» αὐτές (Ἀγγελοθεραπεία, Ἀγιουρβέδα, Ἀνθοϊάματα Μπάχ, Aura Soma, Ἀρωματοθεραπεία, Βελονισμός, Βιοενεργειακές Θεραπεῖες, Ἐσωτέρα Θεραπευτική, Κρανιοϊερή Θεραπεία, Κρυσταλλοθεραπεία, Ὁμοιοπαθητική, Ρέϊκι, Ρεφλεξολογία, Σιάτσου, ψευδοεπιστημονικές ψυχοθεραπεῖες κ.ἄ.) θεμελιώνονται σέ κοσμοθεωριακό ὑπόβαθρο, τό ὁποῖο εἶναι ἀντίθετο καί ἀσυμβίβαστο μέ τήν Ὀρθόδοξη πίστη. [ΚΕ΄ Πανορθόδοξος Συνδιάσκεψις, Βόλος 2013 - Πορίσματα]