ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΝΕΑΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: "ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΓΙΑ ΤΟ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΟ"
Πρωτοπρεσβυτέρου Ἀναστασίου Κ. Γκοτσοπούλου
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας τὴν περίοδο αὐτὴ βρίσκεται σὲ ἰδιαίτερα κρίσιμο σημεῖο, διότι μὲ τὴν παραχωρηθεῖσα ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο «αὐτοκεφαλία» στὴν Οὐκρανία δοκιμάζεται ἡ Ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία καὶ τίθεται σὲ σοβαρότατο κίνδυνο ἡ πανορθόδοξη ἑνότητα μὲ ἀπρόβλεπτες συνέπειες γιὰ τὴν παρουσία καὶ μαρτυρία τῆς Ὀρθοδοξίας στὸ σύγχρονο κόσμο.
Ὡς Ὀρθόδοξοι δὲν μποροῦμε παρὰ νὰ θλιβόμαστε γιὰ τὴν κατάσταση αὐτὴ καὶ νὰ προσευχόμαστε ἐκ βάθους καρδίας ὁ Θεὸς νὰ δώσει ταπείνωση καὶ μετάνοια στοὺς πρωτευθύνους καὶ νὰ φωτίζει τοὺς Προκαθημένους τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καὶ τὶς περὶ αὐτοὺς Ἱ. Συνόδους νὰ δώσουν ἄμεσα λύση, διότι ἡ καθυστέρηση μόνο ἐπιζήμια θὰ ἀποδειχθεῖ γιὰ ὅλη τὴν Ὀρθοδοξία.
Ὡς Ἕλληνες ὀφείλουμε παρὰ τὴν ἰδιαίτερη θλίψη ποὺ αἰσθανόμαστε, διότι ἡ κύρια εὐθύνη τῆς παρούσης ἐντάσεως καὶ ἀναστατώσεως σὲ πανορθόδοξο ἐπίπεδο βαρύνει Ἕλληνες τὸ γένος, νὰ σταθοῦμε μὲ ὑπευθυνότητα καὶ σοβαρότητα ἔναντι τῆς πίστεως καὶ τῆς Ἐκκλησίας μας. Δὲ νοεῖται νὰ ἐθελοτυφλοῦμε στὶς σοβαρὲς κανονικὲς παραβάσεις καὶ περαιτέρω στὴν ἐκκλησιολογικὴ ἀλλοίωση ποὺ ὑφέρπει γιὰ νὰ μὴ στενοχωρήσουμε ὁμογενεῖς μας Ὀρθοδόξους. Δὲν εἶναι δυνατόν τό ὅμαιμο καὶ ὁμόγλωσσο καὶ ὁμογενὲς νὰ προτάσσεται καὶ νὰ ὑπερτερεῖ τῆς εὐαγγελικῆς Ἀλήθειας. Ἡ Ἀριστοτέλειος ρήση «φίλος μὲν Πλάτων, φιλτάτη δ' ἀλήθεια» καὶ ἡ προτροπὴ τοῦ ἐθνικοῦ μας ποιητοῦ «τό Ἔθνος πρέπει νὰ μάθει νὰ θεωρεῖ ἐθνικὸ ὅ,τι εἶναι ἀληθινὸ» δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι οἱ ὁδοδεῖκτες τῆς πορείας μας καὶ στὰ σοβαρὰ ἐκκλησιολογικὰ ζητήματα ποὺ ἀνακύπτουν.
Τὸ Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο εἶναι καύχημα καὶ δόξα καὶ τιμὴ γιὰ σύμπασα τὴν Ὀρθοδοξία καὶ τὸν Ἑλληνισμό, ὅταν Αὐτὸ «ἀληθεύει ἐν ἀγάπῃ». Καυχώμαστε γιατί ὁ Θρόνος τῆς Κωνσταντινουπόλεως δοξάστηκε ἀπὸ τὶς μορφὲς μεγάλων Πατέρων, Ὁμολογητῶν καὶ Ἱερομαρτύρων Πατριαρχῶν. Καυχώμαστε γιατί ὁ Θρόνος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀναδείχθηκε φάρος Ὀρθοδοξίας ποὺ φώτισε καὶ λάμπρυνε μὲ τὸ ἀνέσπερο φῶς της τοὺς ἐγγὺς καὶ τοὺς μακρὰν λαούς. Καυχώμαστε γιατί ὁ Θρόνος τῆς Κωνσταντινουπόλεως στὰ δύσκολα χρόνια τῆς δουλείας κράτησε ἄσβεστη τὴ λαμπάδα τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ.
Παράλληλα ὅμως δὲν πρέπει νὰ μᾶς διαφεύγει ὅτι στὸν ἴδιο Θρόνο κάθησαν καὶ ἀνάξια της Πατριαρχικῆς τιμῆς καὶ ἀξίας πρόσωπα, τὰ ὁποῖα τόσο ἡ Ὀρθοδοξία ὅσο καὶ ὁ Ἑλληνισμὸς δὲν εἶχαν κανένα ἐνδοιασμὸ νὰ τὰ ἀποκηρύξουν καὶ νὰ τὰ παραδώσουν στὴ λήθη τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας.
Χωρὶς νὰ θέλουμε νὰ ἰσοσκελίσουμε τὴν αὐξημένη εὐθύνη τῆς Κωνσταντινουπόλεως, δὲν μποροῦμε, ἀσφαλῶς, νὰ παραβλέψουμε καὶ τὸ μερίδιο τῆς εὐθύνης τῆς Ρωσίας, ἰδιαιτέρως σὲ γενικότερα ζητήματα σεβασμοῦ τῆς κανονικῆς τάξεως καὶ προπαντὸς σὲ ζητήματα ἀκρίβειας τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως. Ἡ ἐκκοσμίκευση μὲ κύρια αἰχμὴ τὴν προώθηση τοῦ οἰκουμενισμοῦ καὶ τὴν παράλληλη ἀπομείωση τῆς Ὀρθοδόξου Θεολογίας δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ ἔχει σοβαρὲς συνέπειες στὶς τοπικές μας Ἐκκλησίες.
Τέλος, ἡ ὁμόφωνη καὶ ὁμόθυμη ἄρνηση ὅλων τῶν Πατριαρχείων καὶ Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν νὰ ἀναγνωρίσουν τὴ νέα «αὐτοκέφαλη» Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ὑπὸ τὸν Ἐπιφάνιο ἀκύρωσε τὸ σχεδιασμὸ ὅσων θὰ ἤθελαν νὰ ἀξιοποιήσουν τὸ Οὐκρανικὸ ζήτημα γιὰ νὰ ἐνσπείρουν ζιζάνια διχόνιας, ἀντιπαλότητας καὶ ἔχθρας ἀνάμεσα στὴν ἑλληνικὴ καὶ τὴ σλαυικὴ Ὀρθοδοξία. Οἱ ἄκριτες καὶ ἐπικίνδυνες κραυγὲς ποὺ ἀκούστηκαν, περὶ «Ἑλλήνων ποὺ στρέφονται ἐναντίον τῆς Ρωσικῆς ἐκκλησιαστικῆς ἑνότητας» ἀπὸ τὴ μία πλευρὰ καὶ περὶ «ἀχαρίστων Ρώσων καὶ Σλαύων» ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, δόξα τῷ Θεῷ δὲν βρῆκαν ἀνταπόκριση στὴν ἐκκλησιαστικὴ συνείδηση. Σὲ αὐτὸ συνέβαλε ἰδιαίτερα ἡ στάση τῶν ἑλληνικῆς καταγωγῆς Ὀρθοδόξων Προκαθημένων καὶ πολλῶν Ἀρχιερέων, οἱ ὁποῖοι πρόταξαν τὴν Ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία καὶ τὴν κανονικὴ ἐκκλησιαστικὴ παράδοση ὡς μοναδικὸ κριτήριο τῶν ἀποφάσεών τους.
Ἡ παροῦσα ἔκδοση ἀποτελεῖ ἀναδημοσίευση κειμένων ὡς μικρὴ συμβολὴ στὸν προβληματισμὸ καὶ στὸ διάλογο γιὰ τὸ Οὐκρανικὸ «αὐτοκέφαλο», μὲ τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν εὐχὴ ὁ Θεός, ποὺ χρησιμοποίησε τὴν ἄλογη ὄνο γιὰ νὰ στείλει τὸ μήνυμά Του στὸν Βαλαάμ, μὲ τὴ Χάρη Του νὰ θεραπεύσει τὶς ἀστοχίες, νὰ ἀναπληρώσει τὶς ἐλλείψεις καὶ νὰ ἀξιοποιήσει καὶ τὴν ταπεινὴ αὐτὴ προσπάθεια πρὸς δόξαν τοῦ ἁγίου Ὀνόματός Του.
Πάτρα, 8 Μαΐου 2019
Ἀναστάσιος Κ. Γκοτσόπουλος
Πρωτοπρεσβύτερος